Kan men in de winter uit zijn woning worden gezet?

Bijgewerkt op: 10/12/2025

Een wintermoratorium, wat is dat precies?

Het wintermoratorium verbiedt sinds 2023 dat huurders tussen 1 november en 15 maart uit hun huis gezet kunnen worden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dit verbod is van toepassing op zowel publieke als private huurwoningen. Een uithuiszetting kan in deze koudste maanden van het jaar ernstige menselijke gevolgen hebben.

Het wintermoratorium op uithuiszettingen geldt voor de periode van 1 november tot 15 maart.
Daarnaast is er de winterstop voor het afsluiten van de energietoevoer, die van 1 november tot 31 maart loopt.

De onderbreking van de uithuiszetting slaat enkel op de uitvoering ervan: een vrederechter kan tijdens deze periode perfect besluiten tot een uithuiszetting en ook de gerechtsdeurwaarder kan deze betekenen. De uithuiszetting zelf kan echter pas op 16 maart plaatsvinden.

De huurder is aan de eigenaar een ‘bezettingsvergoeding’ verschuldigd, die overeenstemt met het huurbedrag. Als de huurder deze vergoeding niet betaalt, kan de verhuurder een schadevergoeding aanvragen bij het gewestelijk Begrotingsfonds voor Solidariteit. Deze schadevergoeding dekt de periode waarin de uithuiszetting plaatsgevonden zou hebben als er geen moratorium bestond.

Uitzonderingen op het moratorium

De vrederechter kan tijdens het moratorium een uithuiszetting toestaan, maar moet daarbij de beslissing uitdrukkelijk motiveren. Dit is enkel toegestaan in de volgende gevallen:

• De huurder woont niet meer in de woning of heeft een oplossing gevonden in de vorm van nieuwe huisvesting.
• Het pand houdt een gezondheids- of veiligheidsgevaar in.
• Het gedrag van de huurder vormt een gevaar voor mensen of goederen.
• De verhuurder moet de woning opnieuw in bezit nemen wegens overmacht, bijvoorbeeld omdat de verhuurder er zelf moet intrekken en geen andere woning ter beschikking heeft.

Moratorium ter discussie gesteld en reactie van het Grondwettelijk Hof

Het Syndicat National des Propriétaires et Copropriétaires had beroep aangetekend tegen de ordonnantie, mede onder het mom van een grove schending van het recht op eigendom. Ook hadden bepaalde vrederechters prejudiciële vragen voor het Grondwettelijk Hof.

Het Hof heeft deze argumenten verworpen en geconcludeerd dat er dankzij deze maatregelen situaties vermeden kunnen worden die de menselijke waardigheid aantasten. Deze doelstelling werd als legitiem beschouwd en de maatregelen als pertinent en niet buitenproportioneel.

Daarmee bevestigde het Hof de juridische geldigheid van het wintermoratorium en maakte het een einde aan de onzekerheid die sinds de goedkeuring ervan bestond.

Hoe zit het in Vlaanderen en Wallonië?

In Wallonië bestaat er enkel een wintermoratorium voor sociale woningen. Tot en met 2023 gold deze regel ook in Brussel, waar het moratorium uitgebreid werd naar alle huurwoningen.

In Vlaanderen bestaat er geen wintermoratorium.

Kraakpanden en uithuiszettingen in de winter
Het wintermoratorium geldt niet voor krakers en precaire bewoningen.
Een vrederechter kan wel de uithuiszetting van de bewoners opschorten wanneer die van mening is dat het niet aangewezen is om de ‘bewoners’ op straat te zetten.
Dat was bijvoorbeeld het geval in dit vonnis van 21 oktober 2024 van de Franstalige rechtbank van eerste aanleg van Brussel.