< Terugkeer

Naar een recht op toegang tot water voor iedereen: concrete wetgevende maatregelen op het niveau van het Brussels Gewest

Geplaatst op: 19/06/2019 - Bijgewerkt: 11/07/2019

We hebben al meerdere keren verslag kunnen uitbrengen over de resultaten van onze campagne “Toegang tot water, een recht voor iedereen?”. Vandaag zijn we zeer blij dat we hier de wetgevende maatregelen kunnen voorstellen die het Brusselse Parlement nog net voor het einde van de legislatuur heeft genomen.

Na hoorzittingen met verschillende partijen, waaronder het Steunpunt, lieten de parlementsleden verstaan dat ze maatregelen wilden nemen die onmiddellijk van kracht zouden worden of die bindend zouden zijn voor de volgende regering. Deze intentie kreeg een concrete invulling tijdens de plenaire zitting van 30 april 2019 toen het Brussels Parlement drie teksten aannam:

Een resolutie over toegang tot water voor iedereen en de strijd tegen waterarmoede in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

De tekst van de resolutie gaat uit van het principe dat waterarmoede een inbreuk op de menselijke waardigheid is die zich manifesteert op alle gebieden van het dagelijks leven waardoor mensen niet langer in hun basisbehoeften kunnen voorzien.

Vervolgens wordt er gewezen op de meerwaarde van de hoorzittingen, die de parlementsleden een beter inzicht hebben gegeven in de verschillende aspecten van waterarmoede. Deze hoorzittingen hebben duidelijk gemaakt dat “het bij de gezinnen waar het water wordt afgesloten, niet gaat om nalatigheid of milieuonvriendelijk gedrag, wel integendeel. Het gaat er eenvoudigweg om dat ze hun waterfactuur niet kunnen betalen.” De auteurs van de tekst stellen vragen bij de hoge kosten die gepaard gaan met de verschillende fasen van de huidige invorderingsprocedure. Daarna wordt stilgestaan bij de afsluitingsprocedure en de impact ervan op het dagelijks leven en de waardigheid van de betrokkenen. De indieners van de resolutie willen dan ook dat er een kwalitatieve en sociale analyse wordt uitgevoerd om een meer volledige diagnose van de waterarmoede in Brussel te krijgen.

De auteurs lanceren enkele denkpistes die ze willen laten onderzoeken door een werkgroep die wordt samengesteld uit alle betrokken actoren. Het gaat daarbij onder andere om: het uitvoeren van een kwalitatieve analyse, een globale reflectie over modaliteiten van de invordering door Vivaqua, de definitie van een redelijk afbetalingsplan (aangevraagd door de consument zelf, door het OCMW of door een schuldbemiddelingsdienst) en de concrete modaliteiten voor de verschillende gevallen, het bepalen van de voorwaarden om toegang te krijgen tot het tarief voor een waterlek en het verbeteren van de informatieverstrekking en toegang tot de bestaande steunregelingen.

Op middellange termijn moeten volgens de tekst van de resolutie andere pistes worden onderzocht zoals een hervorming van de tarifering waarmee de obstakels in de huidige tarifering worden weggewerkt, de invoering van een statuut van beschermde afnemer met een sociaal tarief, een herziening van de procedure om de kosten te verlagen en te voorkomen dat schulden zich gaan ophopen, een uitbreiding van de sociale begeleiding, de oprichting van een dienst voor bescherming van de consument, onderzoeken hoe de afsluiting van het water bij residentiële afnemers zoveel mogelijk kan worden beperkt en tot slot meer verantwoordelijkheid leggen bij de eigenaar, met name in gevallen waar de waterfactuur abnormaal hoog is en zeker wanneer dit onder de verantwoordelijkheid van de eigenaar valt.

Een ordonnantie die de Brusselse OCMW’s meer tijd wil geven om op te treden¹

Deze tekst bepaalt dat het OCMW voortaan beschikt over een termijn van 60 dagen (in plaats van 30) om mensen te helpen die problemen hebben om hun waterfactuur te betalen. Pas daarna kan de distributiemaatschappij, Vivaqua, zich wenden tot justitie om een afsluiting van de watertoevoer te vragen.

Bovendien moet de communicatie van Vivaqua naar het OCMW toe een gedetailleerd overzicht van het waterverbruik van de consument bevatten, zodat het OCMW onmiddellijk over alle elementen met betrekking tot de waterfactuur beschikt en naar een gepaste oplossing kan gaan zoeken. Dit gedetailleerde overzicht moet minstens alle verschuldigde bedragen bevatten, met inbegrip van eventuele gerechtskosten en het verbruikte aantal m³ water.

Een ontwerp van ordonnantie tot wijziging van de ordonnantie van 20 oktober 2016 tot opstelling van een kader voor het waterbeleid

Dit ontwerp van ordonnantie verduidelijkt opnieuw kwesties zoals de “werkelijke kostprijs van het water”, de factureringstermijn, de invoering van het Waterbeheerplan en de rol van de verschillende belanghebbenden, enz.

Er werd echter ook een wijziging met betrekking tot de bescherming van de consument opgenomen. Zo voorziet de tekst dat “ als bijlage bij de aan de gezinnen gerichte tussentijdse factuur informatie wordt verstrekt over bestaande begeleidingsregelingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, samen met de nodige gegevens om de betrokken diensten te contacteren“.

Deze wetgevende documenten vormen een weerspiegeling van de wens om concrete antwoorden te bieden op een steeds groter wordend probleem, namelijk dat steeds meer consumenten geen toegang hebben tot voldoende water van goede kwaliteit. We zijn de mening toegedaan dat deze politieke bewustwording mogelijk is gemaakt doordat heel wat maatschappelijk werkers en gezinnen de problematiek grondig hebben onderzocht en maatschappelijk onder de aandacht hebben gebracht. Daarnaast heeft ook de sensibilisering van de parlementsleden door het Steunpunt voor de Diensten Schuldbemiddeling hier zeker toe bijgedragen. We zullen er vanaf nu ook op toezien dat dit onderwerp op de agenda van de volgende regering blijft staan zodat deze nieuwe pistes zo snel mogelijk een concrete invulling krijgen.

[1] Ordonnantie tot wijziging van sommige bepalingen van de ordonnantie van 8 september 1994 tot regeling van de drinkwatervoorziening via het waterleidingnet in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de ordonnantie van 20 oktober 2006 tot opstelling van een kader voor het waterbeleid