June en Gaele, de nieuwkomers in de wereld van de energie
Geplaatst op: 13/09/2018 - Bijgewerkt: 27/09/2018
De voorbije maanden hebt u misschien al horen praten over JuneEnergy, een Antwerpse start-up, en/of over Gaele, een initiatief van Test-Aankoop. Wat deze twee nieuwe spelers op de energiemarkt gemeen hebben, is dat ze de consument een dienst aanbieden (betalend of bij lidmaatschap) om de overstap naar een andere leverancier te vergemakkelijken.
Hoe werkt het?
De belofte van JuneEnergy: “Bespaar geld, tijd en energie”¹. De idee van June bestaat erin om een “slimme lezer” aan te sluiten op uw energiemeters. De lezer stuurt foto’s van uw meterstanden naar een centrale die op basis van een algoritme analyseert of uw energiecontract het meest interessante is voor u. Als dit niet het geval is, regelt June voor de klant alle formaliteiten die nodig zijn om van contract te veranderen. Dit is een betaalde dienst in de vorm van een abonnement.
Gaele op haar beurt, is uw “persoonlijke energieassistente”² en werd ontwikkeld door Test-Aankoop. Deze dienst verschilt enigszins van die van June. Zo is een contractverandering hier niet gebaseerd op de meterstanden maar op de verbruiksgegevens die door de klant worden aangeleverd. Energiemakelaar Enbro (beheerder van Gaele) analyseert de gegevens van de energiemarkt en onderhandelt op basis van het grote aantal klanten dat hij vertegenwoordigt met de leveranciers over de best mogelijke prijzen. De klant ontvangt op gezette tijden een voorstel om van leverancier te veranderen, en heeft 14 dagen de tijd om dit voorstel alsnog te weigeren. Als de klant niet reageert, gaat Gaele ervan uit dat hij met het voorstel instemt en worden de nodige administratieve stappen genomen om het contract te veranderen. De dienst is gratis voor klanten die al een abonnement op Test-Aankoop hebben.
Voordelen en risico’s
De twee initiatieven die hierboven werden beschreven, gaan uit van de vaststelling dat heel wat klanten tegenwoordig nog niet profiteren van de beste energieprijzen op de markt. Volgens de CREG zou een Brusselse klant bijvoorbeeld € 351 per jaar kunnen besparen als hij van het duurste aanbod op de markt overstapt naar het goedkoopste aanbod³. Tegelijk stellen we vast dat slechts 11% van de Brusselse klanten in 2017 van energieleverancier is veranderd4. Een dienst die het mogelijk maakt om eenvoudiger van contract te veranderen op basis van het eigen verbruiksprofiel, lijkt dus een idee dat we enkel kunnen toejuichen.
Toch kunnen deze initiatieven ook een aantal bezorgdheden en vragen oproepen:
- De “voordelen” van de concurrentie alleen als je een supplement betaalt?
De twee initiatieven beloven dat de energiefactuur van klanten die inschrijven op de betrokken dienst, aanzienlijk lager zal worden. Aangezien het om betalende diensten gaat, lijkt het erop dat kansarme gezinnen niet tot die potentiële klanten behoren. Al meer dan 10 jaar beloven verschillende spelers op de vrijgemaakte energiemarkt een grotere mobiliteit van de concurrent dankzij de vrije concurrentie. Gezien het toenemende aantal aanbiedingen van makelaars en de te verwaarlozen impact ervan op de beperkte mobiliteit van de consument op de markt, kunnen we ons terecht vragen stellen bij de pertinentie van een dergelijk argument.
- Hoe zullen de persoonlijke gegevens, met name de verbruiksgegevens, worden behandeld door privéondernemingen?
Onlangs vestigden we uw aandacht op de mogelijke gevolgen van de implementatie van de communicerende meters. Een van de vragen die we daar stelden, ging precies over het gebruik van persoonlijke gegevens, met name door privéondernemingen. Het lijkt erop dat de gegevens die hier verzameld worden, minder precies zijn dan degene die kunnen worden ingewonnen door een communicerende meter, maar toch blijft een inbreuk op het privéleven mogelijk en is de instemming van de consument vereist. We moeten ons ook de vraag stellen of de voorgestelde maatregelen. (aflezen van de meter, mandaten die aan ondernemingen worden verstrekt, enz.) in verhouding staat tot het nagestreefde doel (mogelijke verlaging van de energiefactuur).
- De prijs als enige criterium
In de twee gevallen is de stimulans om van energieleverancier te veranderen uitsluitend gebaseerd op een voordelige prijs voor de consument. Dit criterium is vanzelfsprekend een prioriteit voor de meeste consumenten, maar ook andere criteria kunnen de keuze voor een bepaalde leverancier beïnvloeden, zoals naleving van de sociale wetgeving of het milieubeleid van de onderneming5.
- De toenemende complexiteit van de markt en de bescherming van de kwetsbare consument
De klant geeft June of Gaele een mandaat/volmacht om de verandering van leverancier en het contact met de leverancier te beheren. We kunnen ons terecht de vraag stellen wat dit tot gevolg zal hebben voor klanten die betalingsmoeilijkheden hebben. Ook al blijven ze klant van hun leverancier, wat zal er in een dergelijk geval gebeuren met hun lopende contract met June of Gaele?
Het lijkt bovendien voor de hand te liggen dat werken via een tussenpersoon het werk van de maatschappelijk werkers mogelijk zal bemoeilijken. Want omdat de klant niet langer de volledige controle over zijn energiecontracten heeft, zal de tussenkomst van de maatschappelijk werkers mogelijk bemoeilijkt of zelfs verhinderd worden.
En zelfs als we betalingsmoeilijkheden buiten beschouwing laten, kunnen we enkel vaststellen dat deze formules een domein waar al heel wat gezinnen hun weg niet in vinden, nog complexer maken. Gaele en June zijn tussenpersonen. De klant is dus verantwoordelijk ten aanzien van de leverancier wat betreft de betalingen bijvoorbeeld. Toch is het van essentieel belang dat de klant niet vergeet om zijn makelaar op de hoogte te brengen van elke verandering in zijn situatie (verhuis, rechtstreeks met een leverancier afgesloten contract, enz.). Als hij dit vergeet, loopt hij het risico daar ongunstige gevolgen van te ondervinden.
Tot slot, zonder bewijs van het tegendeel, als de klant meerdere keren per jaar van leverancier verandert, loopt hij het risico dat hij meer dan één keer de “jaarlijkse vergoeding” betaalt. Deze vergoeding ligt vaak vast en wordt niet berekend naar rato van de duur van het contract wanneer in de loop van het jaar van leverancier wordt veranderd. Zo dreigen de financiële voordelen van de verandering(en) van leverancier kleiner te worden.
[1]https://june.energy/nl
[2]https://www.gaele.be/nl
[3]https://www.creg.be/sites/default/files/assets/Prices/InfographResNl.pdf
[4]https://www.creg.be/sites/default/files/assets/Publications/Reports/2017NL.pdf
[5] Met name Gaele belooft haar klanten groene energie.
