Het Sociaal Tarief (voorheen SST)

Het sociaal tarief is een voorkeurstarief dat overeenkomt met het laagste commerciële tarief dat beschikbaar is op de Belgische gas- en elektriciteitsmarkt. Het is een federale sociale maatregel die voorbehouden is aan bepaalde categorieën van personen. 

Het sociaal tarief wordt om de drie maanden vastgelegd door de CREG. Het is hetzelfde voor alle leveranciers. 

Er zijn twee soorten sociaal tarief, waarbij het bedrag gelijk is, maar de toegangsvoorwaarden verschillen: 

• Het federale sociaal tarief: 

Aangezien dit tarief een federale maatregel is, geldt het in heel België. Het tarief is voorbehouden aan bepaalde welomschreven categorieën van personen. Er wordt geen rekening gehouden met het bedrag van de financiële middelen. 

Vroeger stond het bekend als het ‘Specifiek Sociaal Tarief’ (SST). Deze naam is intussen verouderd, maar wordt soms nog gebruikt in het werkveld. 

• Het gewestelijke sociaal tarief: 

Dit tarief valt onder een gewestelijke bepaling die bedoeld is om kwetsbare mensen met een betalingsachterstand te beschermen. Het wordt toegepast op basis van de situatie van de betrokken persoon en uitsluitend als die het statuut van beschermde klant toegewezen krijgt. 

Sociaal tarief en commercieel contract 
Genieten van het sociaal tarief betekent niet dat men geen contract heeft bij een leverancier (commercieel of standaardcontract). De leverancier past het sociaal tarief toe op daartoe gerechtigde klanten en ontvangt daarvoor een vergoeding van de CREG.

Het federale sociaal tarief is voorbehouden aan bepaalde duidelijk afgebakende categorieën van personen en wordt niet berekend op basis van de inkomsten. Om voor het sociaal tarief in aanmerking te komen, moet een van de personen die op het adres gedomicilieerd zijn en deel uitmaken van het huishouden tot een van de volgende categorieën behoren[1]:

https://economie.fgov.be/nl/themas/energie/energieprijzen/sociaal-tarief-voor-energie 

Voor meer informatie
Lees hier de omzendbrief betreffende de automatisering van de sociale tarieven voor aardgas en elektriciteit. 

[1] Zie art. 2 van het ministerieel besluit van 30 maart 2007 houdende vaststelling van sociale maximumprijzen voor de levering van aardgas aan de beschermde residentiële klanten met een laag inkomen of in een kwetsbare situatie en van het ministerieel besluit van 30 maart 2007 houdende vaststelling van sociale maximumprijzen voor de levering van gas aan de beschermde residentiële klanten met een laag inkomen of in een kwetsbare situatie.

In principe wordt het sociaal tarief automatisch toegepast:

• de FOD Economie kruist de gegevens van het Rijksregister, de Kruispuntbank voor de Sociale Zekerheid en de energieleveranciers via een geautomatiseerde databank
• de FOD Economie bezorgt de leveranciers de gegevens van de klanten die recht hebben op het sociaal tarief
• de leveranciers hanteren het sociaal tarief voor de begunstigden die bij hen klant zijn

In de realiteit is dit automatisme niet absoluut.

• Voor bepaalde groepen begunstigden gebeurt de toekenning niet automatisch. Het gaat enerzijds om huurders van sociale woningen, anderzijds om personen die van het OCMW een voorschot ontvangen op:
  • het gewaarborgd inkomen voor ouderen
  • een tegemoetkoming aan personen met een handicap.
• Soms zijn er verschillen tussen de identificatiegegevens van het Rijksregister en de gegevens die worden vermeld op de energiecontracten. Bij personen voor wie die het geval is, wordt het sociaal tarief mogelijk niet automatisch gehanteerd.
• Personen die de automatische verwerking van hun gegevens van persoonlijke aard hebben geweigerd.
• De begunstigde van het sociaal tarief wordt niet opgenomen in de gezinssamenstelling. Bijv.: een kind met een fysieke of mentale handicap van ten minste 66% dat afwisselend bij elk van zijn 2 ouders verblijft en dus logischerwijze maar in de gezinssamenstelling van één van beide ouders wordt opgenomen.
• Het is mogelijk dat de betrokkene sinds kort het sociaal tarief geniet maar dat de FOD Economie nog niet over alle informatie beschikt. Het systeem wordt om de 3 maanden automatisch geüpdatet. De FOD wordt dus slechts 4 keer per jaar geïnformeerd over de identiteit van de begunstigden van het sociaal tarief.
• Wanneer iemand verhuist of van leverancier verandert, wordt hem niet automatisch het sociaal tarief toegekend. Er is geen automatische overzetting naar de nieuwe EAN-code(s).

Als de toekenning niet automatisch gebeurt
Personen bij wie de toekenning niet automatisch gebeurt, moeten een specifiek attest van de bevoegde instantie naar hun leverancier sturen om van het sociaal tarief te kunnen genieten.

Als de gebruiker een attest ontvangt van de FOD Sociale Zekerheid, dan geniet hij niet van de automatische behandeling. In dat geval moet hij het attest terugzenden naar zijn leverancier om van het sociale tarief te kunnen genieten

Via deze link (het sociaal tarief voor energie, FOD Economie) kun je nagaan of het sociaal tarief wordt toegepast, voor welke termijn en op welk contract. Meestal valt op de facturen af te lezen of het sociaal tarief wordt toegepast: de meeste leveranciers geven op de afrekeningsfactuur duidelijk aan dat het sociaal tarief van toepassing is. Sommige leveranciers geven dat ook aan op de voorschotfacturen (ook wel tussentijdse facturen genoemd). 

Voorbeeld:
– Engie Electrabel vermeldt het sociaal tarief op pagina 3 van de factuur. 

Bij twijfel is het raadzaam om contact op te nemen met de energieleverancier(s). 

Wanneer iemand recht heeft op het sociaal tarief maar er nog niet van geniet, kan de betrokkene:

• contact opnemen met de leverancier om hem te wijzen op het probleem. De fout kan bijvoorbeeld toe te schrijven zijn aan het feit dat de informatie van de leverancier niet up to date is, of aan de onjuistheid van de “klantgegevens” waarover hij beschikt (naam, voornaam, rijksregisternummer en geboortedatum).
• Contact opnemen met de FOD Economie. De FOD Economie kan controleren of de betrokkene effectief behoort tot de groep begunstigden die automatisch recht hebben op het sociaal tarief. De betrokkene kan contact opnemen via:
  • de telefoon of via het Contact Center: 0800 120 33 (van 9u00 tot 17u00). Om de nodige controles te kunnen uitvoeren, heeft de operator de volgende gegevens nodig:
    • persoonsgegevens: rijksregisternummer (= het nummer van 11 cijfers op de achterzijde van de identiteitskaart)
    • de naam en voornaam van de titularis van het contract, indien mogelijk
    • het volledige adres
    • het klantnummer
    • zijn EAN-code(s), indien mogelijk
  • het internet, via de beveiligde site
• Contact opnemen met de bevoegde instantie:
  • wanneer de betrokkene niet vermeld wordt bij de “rechthebbenden” van het sociaal tarief, kan hij contact opnemen met de bevoegde instantie om een specifiek attest aan te vragen en dit over te maken aan de leverancier.

Herhaling van de procedure
Zolang een gebruiker niet automatisch van het tarief geniet, moet deze procedure bij het begin van elk jaar worden herhaald.

Er bestaan drie principes naast elkaar: 

Het sociaal tarief wordt toegepast vanaf de eerste dag van het kwartaal waarin de begunstigde het recht op het sociaal tarief heeft verkregen, en altijd tot het einde van het kalenderjaar waarin het recht werd verkregen. 

Voorbeeld: 

Iemand ontvangt een leefloon van 12 juni 2018 tot 17 februari 2019. Die persoon ontvangt het sociaal tarief van 1 april 2018 tot 31 december 2019. 

De leverancier kan het sociaal tarief met terugwerkende kracht toepassen 

Als iemand op de afrekeningsfactuur merkt dat het sociaal tarief onterecht niet werd toegepast, kan die er alsnog met terugwerkende kracht aanspraak op maken door een aanvraag in te dienen bij de leverancier. Daarbij wordt het certificaat van de bevoegde instelling voor de betrokken periode gevoegd. De leverancier schrijft dan een nieuwe factuur uit ter correctie van de betwiste factuur, en de persoon krijgt het verschil tussen het sociaal tarief en het commerciële tarief terugbetaald als de factuur al betaald was. 

Sinds 31 maart 2023 bedraagt de periode van de terugwerkende kracht maximaal twee jaar voor alle categorieën van begunstigden. 

Als de leverancier de toepassing van het sociaal tarief voor die periode betwist, kan de persoon een klacht indienen bij de leverancier. Als de leverancier bij zijn standpunt blijft of niet binnen tien werkdagen reageert op de klacht, kan de benadeelde persoon contact opnemen met de federale Ombudsdienst voor Energie. 

De leverancier kan het sociaal tarief met terugwerkende kracht intrekken 

Wanneer de leverancier het sociaal tarief heeft toegepast op een persoon die er eigenlijk geen recht (meer) op had, als gevolg van een fout in automatische processen, kan de leverancier achterstallige betalingen vorderen. De termijn van twee jaar is ook in dat geval van toepassing. 

Er kan vertraging zitten tussen het moment dat iemand recht krijgt op het sociaal tarief en het moment dat de leverancier hierover wordt geïnformeerd en het tarief aanpast. Gedurende deze maanden worden de voorschotfacturen gefactureerd tegen het normale commerciële tarief. Er zijn verschillende manieren om de situatie te regulariseren, maar doorgaans wordt het verschil rechtgezet op de afrekeningsfactuur.