Het statuut van beschermde klant

Mis à jour le : 23/09/2016

Wat is het statuut van beschermde klant?

Het statuut van beschermde klant biedt een dubbele bescherming:

  • het wil mensen die moeilijkheden hebben om hun elektriciteit- of aardgasfactuur te betalen, beschermen tegen een ontbinding van hun contract en een mogelijke afsluiting van hun energielevering. Dankzij het statuut van “beschermde klant” wordt het voor de betrokkene gemakkelijker om zijn schulden aan zijn leverancier terug te betalen.
  • Hij kan dan namelijk een sociaal leveringstarief genieten, het zogenaamde regionale sociaal tarief, dat lager ligt dan de commerciële tarieven. Op een klein verschil in taksen na, zijn het federale sociaal tarief en het regionale sociaal tarief gelijk.

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan iemand op drie manieren het statuut van beschermde klant krijgen:

  • Via Sibelga
  • Via een aanvraag bij BRUGEL
  • Via een toekenning van het statuut door het OCMW

Meer informatie hierover vindt u onder de titel “Wie heeft recht op het statuut van beschermde klant en hoe kan men dit recht laten gelden?” verderop.

Wat is het principe ?

Iedereen die schulden heeft bij zijn aardgas- en/of elektriciteitsleverancier kan het statuut van beschermde klant aanvragen nadat hij van de leverancier een bericht van ingebrekestelling heeft ontvangen. Als het statuut wordt toegekend, wordt het contract met de leverancier tijdelijk opgeschort. De leverancier stelt dan een slotfactuur op.

Stroombegrenzer

  1. Bij personen die het statuut van “beschermde klant” hebben, wordt automatisch een stroombegrenzer geplaatst.
  2. In essentie wordt een stroombegrenzer geplaatst in geval van wanbetaling. Daarom wordt de maatregel niet enkel toegepast bij personen die het statuut van “beschermde klant” hebben.

Tijdens de periode waarin het commerciële contract voor de levering van energie is opgeschort:

  • wordt de betrokkene niet langer bevoorraad door zijn leverancier. Dit betekent echter niet dat de levering van aardgas en/of elektriciteit wordt onderbroken. De energie (aardgas en elektriciteit) wordt in dat geval geleverd door Sibelga, in haar hoedanigheid van sociaal leverancier (ook noodleverancier genoemd), aan een tarief dat min of meer gelijk is aan het federale sociaal tarief. Dit tarief wordt gedifferentieerd in functie van een mogelijke toevoeging van bepaalde elementen (belastingen, enz.).
  • lopen de schulden bij de commerciële leverancier niet verder op. De oude schulden blijven uiteraard wel verschuldigd.
  • kan de commerciële leverancier geen aanvraag tot ontbinding van het contract indienen bij de vrederechter.
  • maakt de persoon, die geniet van een voordeliger energietarief dan het commerciële tarief, in de mate van het mogelijke gebruik van deze besparing om de schulden bij zijn leverancier aan te zuiveren.

Opschorting van het contract
Het doel van de opschorting van het contract en de tijdelijke levering door Sibelga aan een voordeliger tarief, is precies dat de betrokkene de mogelijkheid krijgt om zijn schulden bij zijn leverancier geleidelijk aan aan te zuiveren. Wanneer de betrokkene er effectief in slaagt om zijn schulden aan te zuiveren, wordt de beschermingsmaatregel beëindigd. Het contract met de leverancier wordt dan weer van kracht.

Rechten en gunsten verleend aan beschermde klanten

  1. Aflevering van facturen: iedereen die het statuut van “beschermde klant” heeft, kan aan Sibelga vragen om de tussentijdse facturen af te leveren op de 4e, de 12e, de 20e of de 28e van de maand. Dit heeft tot doel om de betrokkenen de mogelijkheid te bieden om hun budget beter te beheren.
  2. Afbetalingsplannen: leveranciers staan vaak soepelere afbetalingsplannen toe wanneer een van hun klanten het statuut van beschermde klant krijgt. De toekenning van dit statuut is bovendien ook voor de leverancier interessant: de cyclus van wanbetalingen wordt doorbroken en de schulden worden geacht aangezuiverd te worden. Het kan op dat moment nuttig zijn om een oud afbetalingsplan opnieuw te onderhandelen.

Wie heeft recht op het statuut van beschermde klant?

Iedereen die betalingsmoeilijkheden heeft en door zijn aardgas- en/of elektriciteitsleverancier in gebreke is gesteld, kan een aanvraag indienen om het statuut van beschermde klant te krijgen1.

Deze aanvraag kan worden ingediend bij het OCMW, bij Sibelga of bij de Brusselse regulator voor energie, Brugel.

1. Aanvraag ingediend bij het OCMW

Criteria

Er is geen specifiek criterium om een aanvraag voor het verkrijgen van het statuut van beschermde klant in te dienen bij het OCMW. De gehanteerde principes verschillen tussen de OCMW’s onderling. Gewoonlijk neemt het OCMW een beslissing na overleg over een uitspraak. In bepaalde gevallen wordt een sociaal onderzoek noodzakelijk geacht2.

Procedure

Het verloop van de procedure hangt af van de principes die elk OCMW afzonderlijk hanteert.

2. Aanvraag ingediend bij Sibelga

Criteria

Sibelga kent het statuut van beschermde klant toe aan iedereen die een aanvraag daartoe indient en beantwoordt aan één van de volgende drie criteria3:

  • genieten van het federale sociaal tarief, of
  • betrokken zijn bij een schuldbemiddelingsproces via een erkend bemiddelingscentrum, of bij een collectieve schuldenregeling, of
  • genieten van de verhoogde tegemoetkoming (vroeger BIM en OMNIO).

Procedure

De aanvrager moet dit formulier invullen en samen met de gevraagde attesten terugsturen naar Sibelga.

  1. Van zodra Sibelga de aanvraag en het attest ontvangt, neemt hij het leveringspunt van de klant over.
    Dit betekent dat de levering van aardgas en elektriciteit vanaf dat moment via Sibelga verloopt. De klant ontvangt geen enkel bericht waarin deze overname van de levering wordt bevestigd.
  2. 7 dagen nadat Sibelga het bericht van overname van de klant in het register heeft ingevoerd, wordt de klant “beschermde klant”, maar:
    • als de klant geen schulden heeft bij zijn leverancier, zal deze laatste Sibelga daarvan op de hoogte brengen en wordt de procedure stopgezet
    • als bepaalde informatie ontbreekt, neemt Sibelga eerst contact op met de klant om het correct attest te verkrijgen
  3. Zodra het statuut is toegekend, plaatst Sibelga direct een stroombegrenzer en stuurt de energiefacturen naar de beschermde klant. De klant moet op zijn beurt enkel een afbetalingsplan uitwerken met zijn commerciële leverancier, om zijn schulden aan te zuiveren.

3. Aanvraag ingediend bij Brugel

Brugel kent het statuut van beschermde klant toe op basis van criteria die betrekking hebben op het inkomen en de gezinssamenstelling4.

Criteria

Bij Brugel kunnen de volgende categorieën aanspraak maken op het statuut van beschermde klant:

  • gezinnen zonder inkomen
  • gezinnen met een geïndexeerd belastbaar bruto-inkomen van niet meer dan 18.000
  • gezinnen met twee of meer geïndexeerde belastbare bruto-inkomens van niet meer dan 20.000

>>Berekening van het bedrag

Procedure

De aanvrager moet dit formulier invullen en het samen met de gevraagde attesten terugsturen naar Brugel, die op basis daarvan zal beslissen of de betrokkene al dan niet recht heeft op het statuut van beschermde klant. Dit formulier dient verplicht te worden ingevuld door de leverancier wanneer deze de klant in gebreke stelt.

Formulieren
Op het formulier moet worden ingevuld voor welke vorm van energie (aardgas en/of elektriciteit) de aanvraag wordt ingediend:

  • Als een gebruiker een verschillende leverancier heeft voor aardgas en elektriciteit, moet voor elk type energie een specifiek formulier worden ingevuld.
  • Als de leverancier dezelfde is voor beide energiebronnen, volstaat één formulier.

[1] Art. 25 septies §§ 1 tot 3 van de ordonnantie van 19 juli betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Art. 20 quinquies §§ 1 tot 3 van de ordonnantie van 1 april 2004 betreffende de organisatie van de gasmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
[2] Art. 25 septies §2 van de ordonnantie van 19 juli betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Art. 20 quinquies §2 van de ordonnantie van 1 april 2004 betreffende de organisatie van de gasmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
[3] Art. 25 septies §1 van de ordonnantie van 19 juli betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Art. 20 quinquies §1 van de ordonnantie van 1 april 2004 betreffende de organisatie van de gasmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
[4] Art. 25 septies §3 van de ordonnantie van 19 juli betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Art. 20 quinquies §3 van de ordonnantie van 1 april 2004 betreffende de organisatie van de gasmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Zie eveneens het Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering houdende de nadere bepaling van de specifieke criteria en de procedure betreffende de toekenning van het statuut van beschermde afnemer door de Reguleringscommissie voor energie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Wordt het statuut van beschermde klant voor onbepaalde duur toegekend?

Het statuut is tijdelijk van aard1.

Het wordt beëindigd zodra de betrokkene zijn schulden bij zijn commerciële leverancier heeft aangezuiverd of wanneer het contract op vraag van Sibelga wordt ontbonden.

  • Gedurende heel de beschermingsperiode kan Sibelga controleren of de betrokkene nog beantwoordt aan de voorwaarden om van het statuut van beschermde klant te kunnen genieten (een jaarlijkse controle is standaard).
  • Vanaf het moment waarop de schriftelijke aanvraag wordt ingediend, moet de betrokkene binnen een termijn van 90 dagen het bewijs leveren.
  • Als deze termijn is verstreken of als de betrokkene niet langer aan de voorwaarden beantwoordt, brengt Sibelga de commerciële leverancier op de hoogte. Deze moet de levering aan de betrokkene weer overnemen en kan, in voorkomend geval, de reeds opgestarte procedure tot ontbinding van het contract weer activeren.

[1] Art. 25 septies §6 van de ordonnantie van 19 juli betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Art. 20 quinquies §6 van de ordonnantie van 1 april 2004 betreffende de organisatie van de gasmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Wat gebeurt er als de betrokkene zijn schulden bij zijn leverancier niet aanzuivert?

Als de beschermde klant het afbetalingsplan met zijn commerciële leverancier niet naleeft maar wel correct zijn facturen bij Sibelga betaalt, blijft Sibelga instaan voor de energielevering.

Als de situatie langer dan 6 maanden duurt, verliest de betrokkene het voorkeurstarief dat geldt voor beschermde klanten. Daarna past Sibelga de door de federale wetgeving voorziene maximumprijzen voor distributienetbeheerders toe. Dit tarief is hoger dan de commerciële tarieven.

Als bij de betrokkene eerder de stroombegrenzer voor elektriciteit werd weggehaald, wordt die opnieuw geïnstalleerd.

Art. 25 septies §8 van de ordonnantie van 19 juli betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Art. 20 quinquies §8 van de ordonnantie van 1 april 2004 betreffende de organisatie van de gasmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Wat gebeurt er als de betrokkene schulden maakt bij Sibelga?

Als een beschermde klant schulden maakt bij Sibelga, kan deze een procedure opstarten om de ontbinding van het contract te verkrijgen.

Na de ingebrekestelling van de beschermde klant:

  1. maakt Sibelga de gegevens van de betrokkene over aan het OCMW, behalve wanneer de betrokkene uitdrukkelijk weigert dat zijn naam wordt meegedeeld.
  2. Het OCMW heeft dan 60 dagen om Sibelga te laten weten dat het het gezin maatschappelijke hulp toekent, of om een voorstel van een afbetalingsplan voor alle schulden bij Sibelga over te maken, dat voor akkoord mee wordt ondertekend door de klant.
    1. Als het OCMW beslist om tussenbeide te komen, wordt de procedure onderbroken.
      Het gebeurt echter dat het OCMW verzuimt om de gevraagde documenten over te maken of dat het afbetalingsplan niet wordt ondertekend door de beschermde klant. In deze beide gevallen wordt de procedure gewoon voortgezet.
    2. Als het OCMW beslist om niet tussenbeide te komen, wordt de procedure eveneens voortgezet.
  3. Als het OCMW geen maatschappelijke hulp verstrekt of er geen afbetalingsplan is dat in samenspraak met het OCMW werd opgesteld, of wanneer dit afbetalingsplan niet wordt nageleefd, kan Sibelga bij de vrederechter een aanvraag indienen om het contract te ontbinden.

Ontbinding van het contract
De beslissing tot ontbinding van het contract met Sibelga, betekent automatisch het einde van het contract met de commerciële leverancier. Om te voorkomen dat de betrokkene wordt afgesloten van het energienet, moet hij binnen de maand na de betekening van de beslissing tot ontbinding een nieuwe leverancier vinden.

Art. 25 septies §8 van de ordonnantie van 19 juli betreffende de organisatie van de elektriciteitsmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Art. 20 quinquies §8 van de ordonnantie van 1 april 2004 betreffende de organisatie van de gasmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest