Ontdek de Barometer Waterarmoede 2023 : toegang tot water voor iedereen is nog altijd geen evidentie !
Geplaatst op: 08/04/2024 - Bijgewerkt: 08/04/2024
In december 2023 publiceerde de Koning Boudewijnstichting de eerste Barometer Waterarmoede in België[1]. De barometer, opgesteld door onderzoekers van de Université Libre de Bruxelles en de Universiteit Antwerpen, geeft een definitie van het probleem en omvat een reeks indicatoren en analyses om dit probleem beter te begrijpen.
Wat is waterarmoede ?
Volgens de auteurs van de Barometer is waterarmoede “een situatie waarbij iemand geen toegang heeft tot voldoende water of tot kwaliteitsvol water dat voldoet aan zijn of haar basisnoden: voeding, lichamelijke hygiëne en de woning. Dit omvat onder meer het risico om afgesloten te worden van drinkwater” – hoewel een dergelijke afsluiting in het Brussels Gewest in principe verboden is sinds 1 januari 2022.
Mensen verkeren in waterarmoede wanneer het gewicht van de waterfactuur op het beschikbare inkomen na aftrek van de woonlasten te hoog wordt bevonden[2].
Volgens het rapport wordt waterarmoede in België voornamelijk veroorzaakt door een te laag inkomen, een te hoge waterfactuur en slechte huisvesting (Koning Boudewijnstichting, ZOOM! Barometer van de waterarmoede 2019). Maar nogmaals, het Steunpunt SocialEnergie wijst systematisch op andere cumulatieve en fundamentele oorzaken van waterarmoede: het niet-gebruik van sociale steunmaatregelen, ingewikkelde administratieve procedures, enz.
Vaststellingen van de Barometer
In deze korte versie (zoom) van de Barometer worden de belangrijkste feiten opgesomd[3].
De waterprijs is in het BHG sinds 2006 met 56% gestegen. Sinds 2021[4] is die gestaag gestegen tot € 4,60/m³ op 1 januari 2024 (exclusief vaste contracten) :
Het Steunpunt SocialEnergie blijft daarom bijzondere aandacht besteden aan de regulering van de watertarieven, aan de bepaling van het bedrag van de sociale tussenkomst, aan de toewijzing van fondsen aan het Sociaal Waterfonds en aan de efficiënte werking van het mechanisme voor sociale en lokale protocollen met betrekking tot water.
Daartoe zal de Federatie van Brusselse OCMW’s samen met Vivaqua een ‘sociaal actieprogramma voor water’ opstellen. Daarna zal elk OCMW een eigen lokaal actieprotocol uitwerken en samenwerken met andere verenigingen om de schuldenlast van de watergebruikers zoveel mogelijk te beperken.
[1] Zie https://kbs-frb.be/nl/barometer-waterarmoede-2023. Voor een samenvatting van de vorige Barometer, die dus niet uitsluitend focuste op waterarmoede maar er wel uitgebreid op inging, zie https://www.socialenergie.be/fr/nouveaux-barometres-de-la-precarite-energetique-et-hydrique/
Om de volledige inhoud te zien, kunnen de Barometers uit juni 2022 geopend en gedownload worden via de volgende link: S. Meyer en J. Coene, Barometers energie- en waterarmoede, 8e editie, https://kbs-frb.be/nl/barometers-energie-en-waterarmoede-data-2020, 2022, 77 p.
[2] Voor meer gedetailleerde cijfers, zie de Barometer en de Zoom.
[3] https://media.kbs-frb.be/nl/media/11227/ZOOM%20waterarmoede%202023
[4] In 2021 bedroeg het gemiddelde tarief € 3,35/m³ (solidariteitstarief en progressief tarief nog altijd van kracht); in 2022 bedroeg het tarief € 3,86/m³ (lineair tarief) en in 2023 € 4,42/m³ (lineair tarief).
